Otomobil subap veya valf adı verilen parçalar vardır. Motorun doğru çalışması için çok önemli bir rol oynarlar. Peki ya subap ayarının bozulduğu nasıl belli olur? Subap yani valf ayarı nasıl yapılır?
İçten yanmalı motor dört zamandan oluşur. Bunlar sırasıyla emme, sıkıştırma, ateşleme ve egzoz zamanlarıdır. Subap ayarının ne işe yaradığını anlamak için bu dört zamanlamaya kısaca bir açıklama getirelim.
Emme : Motor çalışmadan önce yanma odasına hava emilmesi gerekir. Bunun için emme subapları açılır ve hava filtresinden gelen hava içeriye dolar. Bu sırada havanın içine enjektörler tarafından yakıt püskürtülür.
Sıkıştırma : Marşa basmaya başladığınız anda marş dinamosu volanı çevirmeye başlar. Bu sırada pistonlar yukarı doğru hareket ederek içerde bulunan havayı sıkıştırır. Sıkışan hava fizik kuralları gereği ısınır. Havada bulunan yakıt molekülleri de bu sırada ısınmış olur.
Ateşleme : Ancak sıkıştırma tutuşmanın gerçekleşmesi için yeterli sıcaklığı üretmez. Bu sırada bujiler devreye girer ve kıvılcım çıkartırlar. Sonuç olarak yakıt/hava karışımı tutuşmuş olur. Meydana gelen patlama pistonları aşağı doğru iter ve aracınız hareket etmiş olur.
Egzoz : Yanma sonucunda doğal olarak ortaya bir gaz çıkar. Bu gazın yanma odasından egzoz sistemine gönderilmesi için egzoz subapları açılır. Böylelikle işe yaramayan zehirli gaz dışarı atılmış olur. Buna ise egzoz zamanlaması adı verilir.
Tüm bu işlemler motor içerisinde dakikada binlerce defa meydana gelir. Emme ve egzoz valflerinin bir senkronize halinde çalışması gerekmektedir. Biri kapılıyken diğer açık konumda olmalıdır. İkisi birden kapalı veya ikisi birden açık olamazlar. Eğer böyle bir şey olursa subap ayarı bozulmuş olur. Sonuç olarak aracınıza subap (valf) ayarı yaptırmanız gerekecektir.
Subap Ayarı Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?
Aracınızda dört zamanlamadan ikisi doğrudan sıkıştırma ise dolaylı yoldan subapları ilgilendirir. Emme ve egzoz doğruda sıkıştırma ise dolaylı yoldan etkilenir. Bunlar aracınızda bir takım belirtilere neden olacaktır. Bozuk subap ayarının belirtileri ise şu şekilde;
- Motor performansının düşmesi ve çekiş kaybı
- Motor ısınınca titreme yapması
- Yakıt tüketiminin artması
- Motorun sesli çalışması
- Subapların piston kafalarına vurmasından dolayı vuruntu seslerinin gelmesi
- Motor yağ eksilmeye başlaması
- Hızlanmada zorlanma ve gaz yememe
- Rölantide dalgalanma ve düşük devirde motorun teklemesi
- Motorun rölantide stop etmesi
Subap Ayarı Nasıl Yapılır?
Ayar yapılmadan önce aracınızda sökülmesi gereken bir takım parçalar vardır. Subaplar motor üst kapağında yer alırlar. Bunun için öncelikle külbütör kapağının, hortumların ve bujilerin sökülmesi gerekir. Ardından valfler ortaya çıkar. Bir anahtar ve sente çakısı yardımıyla ayara başlanabilir. Motorda bulunan valflerden en sonuncusu egzoz valfidir. Diyelim ki motorda 16 valf var. 16. sırada olan egzoz valfidir. 15 sıradaki emme valfi olacaktır. Sente çakısı ile boşluk belirlenir, ardından ayar somunu gerekli olan düzey kadar sıkılıp gevşetilecektir. Subapların hepsini olması gereken en üst noktaya getirdiğinizde ayar tamamlanmış olacaktır.
Kaynak: otogenel