Dizel motorlu bir araca sahipseniz ve egzozdan kara duman attığını görüyorsanız bir şeylerin ters gittiğini habercisidir. Dizel motor egzozdan kara duman atma sebebi nedir sorusuna yanıt arayacağız.
Eğer çevre kirliliği söz konusu ise dizel motorlar bu konuda en kötü üne sahip şeylerdir. Dizel bir motora sahip otomobil, benzinli motora göre 4 kat daha fazla emisyon çıkışı sağlar. Bu da çevremizin ve atmosferin çok daha fazla kirlenmesine neden olur. Ayrıca geçtiğimiz 10 yılda başta Volkswagen olmak üzere pek çok dizel motor üreticisi skandal sayılabilecek olaylarla karşılaştı. Dizelin kirleticiliği ile baş edemeyen Avrupa ve Amerika artık dizel motor kullanımını tümünden kaldırdı. 2023 yılı temmuz ayından itibaren artık Avrupa’da dizel otomobiller satılamaz hale gelmiş olacak.
Dizel bir otomobilin egzozdan kara duman attığı, çevreye zarar verdiği anlamına gelmez. Çünkü zararlı gazlar daha çok Uv/kızılötesi kamera altında kendini belli ederler. Yine de günümüz dizel motorlarının siyah duman üretmemesi gerekir. Eğer egzozdan siyah duman çıktığını görüyorsanız bu bir arızanın belirtisidir.
Dizel Motor Egzozdan Siyah Duman Çıkması Sebepleri
Dizel motorda siyah duman genelde daha fazla yakıt tüketimine işaret eder. Çünkü motorun verimli ve performanslı bir şekilde çalışması için gereken düzen bozulmuştur.
1- Tıkalı ve Kirli Hava Filtresi
Dizel motorlar benzinli motorlara göre çok daha hassas bir hava/yakıt karışım oranıyla çalışırlar. Bu sebeple hava filtresi tamamen tıkanmadığı zamanda bile bu karışımı bozar. Bu durum egzozdan kara duman atmasına sebep olur.
2- Enjektör Arızası veya Tıkalı Enjektörler
Günümüz Comman-rail Diesel motorlarında enjektörler tarafından yakıt püskürtülmesi yapılır. Ancak ülkemizde genel olarak yakıt kalitesi düşük olduğu için enjektörlerin küçük çıkış uçları tıkanabilir. Ayrıca enjektörlerin arızalanmasına neden olabilir. Bunun sonucunda egzozdan siyah duman çıktığını görebilirsiniz.
3- Tıkalı veya Arızalı EGR Valfi
Dizel egzoz gazları çıkmadan önce EGR valfi tarafından tekrar kullanılıp daha sonra yeniden egzoz sistemine gönderilir. Bu durum yakıt emisyonunu düşürdüğü gibi motorun daha ekonomik çalışmasını sağlar. Ancak EGR valfi dolup tıkandığı zaman arıza verir. Sonuç olarak aracınızın egzozu siyah duman çıkartır.
4- Arızalı Kütle Hava Akış Sensörü (MAF Sensörü)
Dizel motorların çok hassas bir karışım sonucunda çalıştıklarını söylemiştik. Kütle hava akış sensörü ya da bilinen adıyla MAF sensörü sürekli olarak motora giren havanın debisini ölçer. Eğer MAF sensörü arıza yaparsa hava/yakıt karışım oranı bozulmuş olur. Motor daha zengin karışımla çalıştığı için siyah duman atar.
5- Motorun İçinin Kurum Bağlaması
Dizel yağlı bir yakıt olduğu için yanma işlemi sonucunda bir miktar siyah kurum bırakır. Bu kurum piston kafasında veya yanma odasında sürekli olarak birikir. Sonuç olarak egzozdan siyah duman çıkmasına neden olur. Eski dizel arabaların çok daha fazla siyah duman atmasının sebebi budur.
6- Yakıt Pompası Arızası
Dizel yakıt pompası, benzinli motorlara göre çok daha hassas bir ayarda çalışır. En ufak bir arızada motorun fazla yakıt emmesine neden olabilir. Egzozdan siyah duman çıkışının sebepleri arasında pompa arızası olabilir.
7- Kızdırma Bujilerinin Eskimiş Olması
Dizel motorlar çok yüksek sıkıştırma oranı ile çalışırlar. Kısaca anlatmak gerekirse aracınızın kontağını bir tur çevirdiğinizde öncelikle kızdırma bujileri işareti yanar. Aracın marşına basmaya başladığınız anda yanma odasında hava sıkıştırılır. Sıkışan hava ısınır. Bu sırada sıcak havaya enjektörler tarafından yakıt püskürtülür. Ancak bu tutuşma için yeterli sıcaklık değildir. Burada devreye kızdırma bujileri girer ve tutuşmayı sağlar. Ancak ısıtma bujileri arızalanırsa yakıtı tam tutuşturamaz ve yanmadan egzozdan atılmasına neden olur. Buna zengin karışımla çalışma adı verilir. Zengin egzoz dumanının rengi siyahtır.
Kaynak: otogenel